زاغا یا زاغه
💢اسطبل زیر زمینی محل نگهداری گوسفندان در فصل زمستان بوده که به زبان محلی به آن زاغه میگفتند.
این زاغه ها در زمانهای گذشته از اهمیت واعتبار خاصی برخوردار بود.
اما اکنون این مکانها به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند.
نسل جوان امروز نه تنها از اهمیت زاغه هامطلع نیستند بلکه بسیاری از آنان از وجود آنها در گذشته بی اطلاع می باشند .
لذا سعی می شود تا در این نوشتار تصویری از آن در ذهن جوانان بوجود آید تا با نوع زندگی گذشتگان مطلع شوند.
✔️کاربرد زاغه
❄️برودت زیاد در فصل زمستان .چون بیشتر دامها از بزها بودند وبز در سرما آسیب پذیر است زاغه
پوشش خوبی در زمستان بوده است .
🔓امنیت در برابر سارقان شب .سرقت دام در گذشته پدیده متداول بود . عده ای که به علت فقر کارشان سرقت بود ومعمولا راحت ترین کالای سرقت که در همه خانه ها وجود داشت گوسفند بود به این کار دست میزدند .
پس زاغه مکان امنی برای نگهداری گوسفندان بود . هم مکان استتار بود هم برای سارق خارج کردن گوسفندا ن کاری دشوار تر، در نتیجه مردم برای اینکه گوسفندان از معرض خطر دور باشند، باهمه سختی و مشقت به ایجاد زاغه مبادرت می ورزیدند.
🐅محل امن برای محافظت دامها از حملات جانوران درنده بخصوص در زمستان .
🏃محلی برای مخفی شدن افراد خانواده در مواقع حمله دشمن .
خاک حاصل از حفر زاغه در ساختمان سازی استفاده می شد.
ساخت اکثر این زاغه ها با هوشمندی سازنده در مکانهای داری شیب صورت می گرفته تا ابتدای این زاغه ها با ارتفاع 2 متر و سالن های اصلی آن گاه به 5 الی 6متر می رسید.
اما زاغه ها یی که در شیب قرار نمی گرفتند با راهروی شیب دار که معمولا درابتدا با شیب ۴۵درجه شروع میشد وپس از رسیدن به عمق ۴تا ۵ متری در سطح افق مستقیم می رسید.
طول زاغه ها به یک اندازه نبود و بستگی به تعداد گوسفندان صاحب زاغه داشت اما عرض زاغه اکثرا مثل هم بود یعنی یک و نیم تا دو متر عرض داشت سقف زاغه ها بصورت قوسی شکل بود . تقریبا یک تونل زیر زمینی با عرض دو متر و ارتفاع دو تا دو و نیم و طول ده تا سی متر را بوجود میآورد. وتونل های فرعی به تناسب هر زاغه برای نگهداری بره و بزغاله ها ایجاد میکردند.
برای خوردن آذوغه در طرفین زاغه ها البته به طول آخور های علوفه تعبیه میشد.
این زاغه ها در زمستانهای سرد آنقدر گرم بود که اگر کسی درب چوبی آن را باز میکرد بخار گرمای آن به بیرون فوران میکرد بدون اینکه از وسیله گرمایی استفاده شده باشد سطح اشغال زاغه ها فقط مساحت کوچک پشت بام آن بود که با سطح محوطه حیاط فقط سی تا چهل سانتی متر اختلاف داشت بقیه مساحت آن در زیر زمین بود.
در واقع این زاغه ها مانند پناهگاههای زمان جنگ بود. گاهی اوقات از بعضی زاغه ها چند خانوار بصورت مشترک استفاده میکردند.
/سرایجوق سرای محبت